Scheiding en cryptovaluta: een moeilijke waardebepaling

Indien een van de partners tot slot ook nog eens een wallet met cryptomunten bezit, is het hek helemaal van de dam. De waardering en verdeling van die cryptomunten verloopt dan ook niet eenvoudig. Ook juristen zijn het lang niet met elkaar eens. Een echtscheidingsconvenant blijkt de eenvoudigste oplossing te zijn.

Wanneer partners in het huwelijksbootje stappen, kiezen ze voor een rooskleurige toekomst. Toch zijn we vandaag de dag ook veel realistischer geworden. Onder andere de huwelijkse voorwaarden tonen dat aan. Toch zijn ook die voorwaarden zelden aangepast aan de realiteit van onze gedecentraliseerde beleggingen. Bij een scheiding kunnen er met andere woorden nog steeds problemen ontstaan.

Huwelijksvermogensrecht in Nederland

In Nederland is het zo dat het huwelijk gevolgen heeft voor de goederen van de gehuwde partners. Volgens het wettelijk stelsel vloeien alle bezittingen en schulden immers samen op het ogenblik dat de partners in het huwelijksbootje stappen. Dit noemen we de algehele gemeenschap van goederen. Bij een scheiding wordt deze algehele gemeenschap gedeeld in twee helften.

De huwelijkspartners kunnen echter ook afwijken van dit wettelijk stelsel en huwelijkse voorwaarden laten opstellen door de notaris. Zo kan men bijvoorbeeld een koude uitsluiting overeenkomen: er is geen gemeenschappelijk vermogen. Ook verrekenbedingen zijn mogelijk. Dergelijke verrekenbedingen kunnen dan de niet opgemaakte inkomsten betreffen maar kunnen ook gewoon procentuele verhoudingen omvatten met betrekking tot de afrekening op het einde van het huwelijk.

Wie krijgt de cryptomunten bij scheiding?

De verrekening bij scheiding zal gebeuren via het wettelijk stelsel of conform de opgestelde huwelijkse voorwaarden. Volgens het wettelijk stelsel deel je in alle bezittingen en zullen ook de cryptomunten deel uitmaken van de verdeling. Bij huwelijkse voorwaarden zullen de voorwaarden en de verrekenbedingen dan weer primeren. Hoe dan ook is het geen vaststaand feit dat je jouw cryptobeleggingen bij een scheiding mag behouden. Wel is het zo dat er bij de verdeling een aantal problemen kunnen ontstaan.

Een moeilijke verdeling

Cryptobeleggingen worden niet geregistreerd. Indien een van de partners betwist cryptomunten te hebben, valt het vaak moeilijk te bewijzen. Bankafschriften kunnen een begin van bewijs vormen van het bestaan van die beleggingen, maar ook dan is die waardering niet eenvoudig. Zelfs wanneer er transparantie bestaat aangaande de gedane beleggingen, zullen verschillende waarderingen zich opdringen. Een scheiding is immers niet op één dag afgerond en het sterk fluctuerend karakter ervan bemoeilijkt dan de situatie.

In theorie zal de afhandeling hetzelfde traject volgen als bij beleggingen op de effectenbeurs. In de eerste plaats is er de peildatum voor de vaststelling van de omvang van de gemeenschap. Bij het indienen van het echtscheidingsverzoek zal de actuele waarde van de cryptomunten dan al een eerste keer onderzocht worden. Op het moment van de feitelijke verdeling, zal dan een tweede peiling volgen.

Waardering van de cryptomunten

De vraag rest wel of men dient te vertrekken van de waarde in het economisch verkeer of van de zogenoemde economische waarde. In het eerste geval gaat het om de prijs die men zou verkrijgen door op de meest geschikte wijze en na de beste voorbereiding te verkopen aan de meestbiedende gegadigde.

In het tweede geval houdt men eveneens rekening met een discount op de berekende economische waarde: tussen het moment van de feitelijke verdeling en de verkoop van de cryptobeleggingen zal immers een periode verlopen waarbinnen de waarde alsnog kan dalen. De rechtsleer lijkt uit te gaan van het eerste geval, hoewel ook daar nog onenigheid heerst.

Echtscheidingsconvenant blijft eenvoudigste oplossing

Om oplopende juridische kosten en lange procedures te voorkomen, is het nog steeds aangewezen dat de ex-partners een akkoord vinden met betrekking tot de verdeling van de cryptomunten. Dat voorkomt ook de risico’s van een fikse waardedaling na de feitelijke verdeling.

Er bestaan verschillende mogelijkheden om de verdeling vorm te geven. Denk bijvoorbeeld aan het overmaken van de helft van de cryptoportefeuille op de wallet van de ex-partner, die dan op een geschikt ogenblik kan verkopen of de belegging kan aanhouden. Uiteraard zijn ook andere verdelingen mogelijk conform eventuele huwelijkse voorwaarden.