Cryptocurrency & belastingdienst

De klassieke fiscale regels zijn met andere woorden gewoon van toepassing op cryptomunten. Rekening houden met de belastingtechnische regels blijft hoe dan ook belangrijk. De verschillende verplichtingen blijken vaak afhankelijk te zijn van diverse factoren die het er allemaal niet eenvoudiger op maken.

Cryptocurrency en de vermogensaangifte (box 3)

Ondanks het feit dat het btw-regime niet van toepassing is op cryptomunten, gelden de klassieke fiscale regels onverkort. Dat bleek onder andere al uit het antwoord van toenmalig Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem op een Kamervraag van Henk Nijboer.
Zo maken cryptomunten eveneens deel uit van het persoonlijk vermogen, waardoor ze in box 3 (overige bezittingen) moeten worden aangegeven. De aan te geven waarde is steeds deze op 1 januari. Het is toegestaan om de laagste waarde van die dag te nemen als waarde.

Alhoewel het normaal geen ramp hoeft te zijn indien erg kleine bedragen niet worden aangegeven, adviseert de Belastingdienst om ondanks alles zelfs kleine bedragen gewoon op te nemen. Aangezien de winstcijfers van cryptomunten soms exuberant zijn, zou de fiscus zich immers vragen kunnen stellen bij de onverklaarbare en snelle stijging van het vermogen. Voor beperkte vermogens valt die aangifte binnen het heffingsvrij vermogen.

Opgelet: indien de aangifte niet of niet tijdig zou gebeurd zijn, kan men sinds 1 januari 2018 geen beroep meer doen op de inkeerregeling. Eerlijk het vermogen aangeven, is dan ook aangeraden.

Handige tip: De Belastingdienst heeft momenteel nog geen regels uitgevaardigd over de exacte berekening van de koerswaarde op 1 januari. Aangezien de koerswaarde snel fluctueert, kan men uiteraard kiezen voor de meest voordelige koerswaarde in de loop van die dag. Anderzijds wijzen sommige specialisten erop dat de koerswaarde om 23uur59 een betere keuze is, net zoals dat wordt gedaan bij de waardering van effecten. Anderzijds is er helemaal nog geen rechtspraak die hen daartoe zou verplichten. Belastingplichtigen maken trouwens best de noodzakelijke afdrukken van de door hen geraadpleegde koerswaardes en de gemaakte berekeningen. Op die manier kunnen ze zelfs in de toekomst eventuele vragen van de Belastingdienst eenvoudig beantwoorden.

Tot slot: wanneer de cryptomunten in de loop van het jaar snel aan waarde toenemen, kan de belastingplichtige niettemin genieten van een lage aangifte. Dat kan door de cryptomunten uit te geven aan bijvoorbeeld een huis, een auto of andere dure spullen. De waarde die de belastingplichtige in box 3 moet aangeven, is immers die op 1 januari van dat jaar. Zo kan de belastingplichtige de grote stijging gewoon uit de belastingopgaaf weren.

Cryptocurrency en de inkomstenaangifte (box 1)

Aangezien een cryptovermogen aanleiding kan geven tot een inkomen, moet mogelijks een aangifte in box 1 gebeuren. Dit is onder andere het geval indien de belastingplichtige ingeschreven is bij de Kamer van Koophandel. In dat geval kan de belastingplichtige de kosten voor die handel aftrekken van de belastingen.

Onthoud bovendien dat een niet-inschrijving bij de Kamer van Koophandel nog niet automatisch volstaat om niet te spreken van ‘normaal vermogensbeheer’ (box 3). Zo oordeelde de Hoge Raad eerder dat onder normaal vermogensbeheer een ‘louter speculatief uitzicht op het behalen van voordeel’ valt. Indien de investeerder met andere woorden voordelen haalt uit eerdere relaties, deskundigheid en ervaringen, kan er nog steeds sprake zijn van inkomsten uit onderneming (box 1). Als zogenaamde daytrader is er trouwens weinig discussie mogelijk: dan geef je de inkomsten op in box 1.

Cryptocurrency als loon: wat vindt de belastingdienst?

Een ander fiscaal vraagstuk is er dan weer één waarbij cryptomunten gebruikt worden om het loon van een medewerker te betalen. Onder andere cryptobedrijven betalen graag een deel van het loon of bonussen uit in hun eigen cryptomunt. Fiscaal gezien is dat in Nederland een moeilijke kwestie.

Waar het Europees Hof van Justitie aanneemt dat cryptomunten een wettig betaalmiddel zijn (fiscale kwalificatie) wordt op juridisch niveau nog steeds aangenomen dat dat niet het geval is. We spreken hier over loon in natura. Het is voorts op die manier dat de waarde ervan moet aangegeven worden in de opgaaf. Kortom: niet de waarde op 1 januari van het belastingjaar speelt een rol, wel de waarde op het moment dat de cryptocurrencies ontvangen werden.

Mining en de belastingdienst

In het geval van mining is het ingewikkelder. Juridische precedenten zijn er niet, maar desalniettemin nemen fiscalisten aan dat het gaat om inkomsten uit onderneming. In dat geval zijn de via mining verkregen cryptomunten belastbaar in box 1, alhoewel ze nadien kunnen verhuizen naar box 3 indien ze aangehouden worden als belegging.

Onder andere de Amerikaanse belastingdienst IRS laat het minen van Bitcoins al langer onder de inkomstenbelasting vallen aangezien het gaat om het verkrijgen van een nieuw inkomen. Die redenering lijken ook Nederlandse fiscalisten het meest genegen te zijn.
Ongeacht dit fiscaal-juridisch vraagstuk is het daarenboven aangeraden om de verkregen cryptomunten in box 1 aan te geven. Zo kunnen de kosten voor de computers, servers en de energie gewoon van de winst afgetrokken worden.

Cryptocurrency en btw

In Nederland moet men btw betalen op de verschillende goederen die men aankoopt, gaande van een televisiescherm tot een flesje water of een paar hippe schoenen. Eerder rees al de vraag of dat eveneens het geval is voor de aankoop van cryptomunten, al dan niet via een bijzondere aangifte. Het Europees Hof van Justitie bracht recent duidelijkheid:

Eerder had de Zweedse belastingdienst David Hadsvist immers in gebreke gesteld omdat er geen btw geheven werd op zijn aan- en verkoopdienst voor Bitcoins. Het Zweedse hooggerechtshof stelde David Hadsvist in het gelijk, maar na een beroep van de Zweedse belastingdienst kwam de zaak uiteindelijk bij het Europees Hof van Justitie te liggen. Die laatste oordeelde in 2015 dat de btw-regeling niet van toepassing is op wettige betaalmiddelen, waaronder bijvoorbeeld Bitcoin valt. Aangezien diezelfde uitspraak ook door een Nederlandse belastingplichtigen kan ingeroepen worden, hoeven Nederlanders geen btw te betalen op cryptomunten of de verschillende bijbehorende diensten (exchanges).