Wat zijn de gevolgen als je gestolen cryptovaluta koopt?

Oplichters houden van cryptocoins. Niet alleen omdat ze op die manier heel eenvoudig allerhande illegale transacties uit kunnen voeren, ook omdat het hen toelaat om anderen vrij anoniem geld afhandig te maken. Op geld kleeft dan misschien geen naam, toch heeft men al verschillende keren aangegeven dat cryptocoins geen wettig betaalmiddel zijn. Wat zijn dan ook de gevolgen als je zo’n gestolen cryptogeld koopt? We maken een onderscheid tussen twee verschillende situaties.

Je had kennis van het onrechtmatig karakter

Wanneer je wist dat de cryptocoins afkomstig waren van een misdrijf, bijvoorbeeld diefstal of heling, pleeg je bij het kopen ervan een strafbaar feit. Je draagt immers bij aan het witwassen van die ‘goederen’. Ook wanneer je had moeten weten dat ze onrechtmatig verkregen werden, is dat het geval. Wanneer cryptovaluta heel goedkoop of via malafide netwerken worden aangeboden, denk je dan ook maar beter een tweede keer na. De straf kan immers oplopen tot een gevangenisstraf van maar liefst zes jaren! Uiteraard kan de werkelijke eigenaar de gestolen cryptocoins ook gewoon van jou terugeisen en kan de rechter een aanvullende schadevergoeding uitspreken.

Natuurlijk zal een rechter ook altijd rekening houden met de feitelijke situatie. Zo kan men van jou natuurlijk geen uitgebreid onderzoek van iedere koper verwachten. Het feit dat je in de transactieledger kan zien dat de cryptocoins eerst van een andere wallet werden overgezet, hoeft dan ook nog niet automatisch te impliceren dat er van diefstal sprake hoeft te zijn. Die transactie kan nu eenmaal perfect legaal verlopen zijn. Enkel wanneer de cryptodief je aanwijzingen geeft die je het tegendeel (zouden moeten) laten vermoeden, keer je maar beter op jouw stappen terug.

Je had geen kennis van het onrechtmatig karakter

Wanneer je geen kennis had van de onrechtmatige afkomst van jouw gekochte cryptocoins, kan je nog niet automatisch op twee oren slapen. De werkelijke eigenaar mag ze immers nog steeds van jou terugeisen, op voorwaarde dat die zijn zogenaamd revindicatierecht tijdig uitoefent. In dat geval moet jij de koopsom dan op jouw beurt terugvorderen van de verkoper die hoogstwaarschijnlijk al met de noorderzon verdwenen is.

Toch is er een belangrijke uitzondering op voorgaand principe. Zo kan de oorspronkelijke eigenaar zijn revindicatierecht niet uitoefenen indien je de gestolen cryptomunten kocht via een “vervreemder die het publiekelijk verkocht in een bedrijfsruimte”. De wetgever vereist hier echter dat ze verkocht werden in een onroerende zaak, met andere woorden: een fysieke winkel. Sommige juristen wijzen erop dat die vereiste echter moet gelezen worden in de geest van zijn tijd en dat ook webwinkels daar in principe onder kunnen vallen.

Laat je echter niet misleiden: dat laatste is nog geen vrijgeleide voor zij die de cryptocoins kochten via een exchange. De uitzondering is immers niet van toepassing op veilinghuizen, waardoor spitsvondige juristen ook hier de nodige vrijheid krijgen om zo’n exchange dan weer als veilinghuis te bestempelen. Hoe dan ook blijft het in eerste instantie een theoretische vraag: de oorspronkelijke eigenaar zal maar zeer moeilijk kunnen bewijzen dat diens cryptomunten aan jou verkocht werden.

Conclusie

Cryptocoins kunnen gestolen worden, zowel in de praktijk als op juridisch vlak. Indien jij willens en wetens zo’n cryptomunten koopt, kan je schuldig bevonden worden aan witwaspraktijken. In het andere geval kan de oorspronkelijke eigenaar ze toch nog steeds van jou terugvorderen, waarna jij voor de koopsom moet aankloppen bij jouw verkoper.

De belangrijkste tip blijft echter: als het te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat waarschijnlijk ook. Cryptocoins koop je dan ook best via de klassieke betrouwbare kanalen.